Provincie Flevoland pakt grote maatschappelijke opgaven aan

‘Het nieuwe dataplatform brengt de hele informatieketen voor alle processen bij elkaar’

Rigina Christiaans, CIO Provincie Flevoland

Integraal en datagedreven

Aan het woord is Rigina Christiaans, CIO en Opgavemanager Datagedreven werken bij de Provincie Flevoland: “Die grote maatschappelijke opgaven en hun onderlinge samenhang schreeuwen om een integrale en datagedreven aanpak. Als je op plek A iets bouwt, heeft dat immers consequenties voor mobiliteit of stikstof op plek B of C. De sectorale aanpak van vroeger voldoet niet meer. Door beschikbare data slim te combineren, kun je tot nieuwe inzichten komen. Dat doen we met ons dataplatform, dat we samen hebben ontwikkeld met de data science consultants van InIn. InIn fungeert daarbij als product owner van het platform.”

Helpen bij omschakeling

Naast de ontwikkeling en bouw van het dataplatform voor de provincie helpt InIn bij de omschakeling naar een (meer) datagedreven organisatie. Door provinciemedewerkers uit te leggen wat er mogelijk is met het platform, welke tools beschikbaar zijn en wat er moet gebeuren binnen de organisatie om het effectief te gebruiken.

Nieuw landingsplatform als verzamelplaats

Het dataplatform van de provincie Flevoland is straks het landingsplatform van alle data: van managementinformatiedata tot geodata. Maar ook open data van bijvoorbeeld het CBS of de Basisregistratie Gebouwen worden via het nieuwe platform binnengehaald en verwerkt. Christiaans: “Daarnaast moet het opgavegericht werken worden ondersteund door het creëren van een managementinformatie dashboard. De data worden dan gebruikt om de bedrijfsvoering efficiënter te organiseren. Dat betekent dat we onze opgaven zo definiëren dat we de geldstromen, personele inzet en kennis en kunde van medewerkers in zo’n managementinformatie-dashboard bij elkaar brengen. Het platform werkt tweeledig: enerzijds kunnen we er de grote maatschappelijke opgaven het hoofd mee bieden, anderzijds ondersteunt het opgavegericht werken.”

Slim combineren

Christiaans weet dat er binnen de organisatie – ook zonder het dataplatform – al verschillende bruikbare en handige tools worden gebruikt om bijvoorbeeld inzichtelijk te maken hoeveel woningen ergens gepland zijn of de stikstofdepositie te bepalen. “Maar die werden tot nu toe los van elkaar ingezet. Terwijl je juist door slim combineren van gegevens de samenhang ziet. Hierdoor versterken de individuele tools elkaar en leveren ze echt meerwaarde. Want samenhang leidt overduidelijk tot nieuwe inzichten, terwijl veel data in het verleden ergens los op een harde schijf belandden en nooit meer gebruikt werden. Het nieuwe dataplatform brengt de hele informatieketen voor al onze processen bij elkaar. Bovendien kan al die data continu worden verrijkt en worden hergebruikt óf voor andere doeleinden worden ingezet. Zo voorkomen we dat we het wiel iedere keer opnieuw uitvinden.”

‘Met dit dataplatform voorkomen we dat dat we het wiel iedere keer opnieuw uitvinden’

Rigina Christiaans, CIO Provincie Flevoland

Platform ondersteunt provinciale ruimtelijke visie

Een praktisch voorbeeld waar het dataplatform nu al zijn nut bewijst, is de ruimtelijke visie van de provincie Flevoland. Die wordt from scratch opgezet waarbij het dataplatform een faciliterende rol speelt. Voordeel is dat de visie in de toekomst heel gemakkelijk kan worden aangepast of gewijzigd, zonder alle gegevens opnieuw in te voeren. “Bovendien kunnen straks ook een water- of bossenstrategie worden gemaakt in perfecte samenhang met de ruimtelijke visie. En, kunnen we met de federatieve Flevolandse data-infrastructuur de ruimtelijke visie snel en eenvoudig delen met de verschillende gemeenten en het waterschap. Zo beschikken die over de juiste en meest actuele data voor hun gebiedsontwikkeling. Ze kunnen voort borduren op de data die wij al hebben verzameld en ontsloten.”

Openheid en toegankelijk

Om te zorgen dat andere overheden het dataplatform van de provincie ook kunnen benaderen, werkt Flevoland zo veel mogelijk volgens de openstandaardgedachte. Christiaans: “Dat dragen we ook landelijk uit. Het ministerie van BZK, die de regie voert over alle geodata, gaat met partijen in gesprek die nu nog met gesloten systemen werken. Want, willen we als overheid stappen zetten dan moeten we streven naar betere uitwisselbaarheid van onze data, ongeacht in welk systeem dat is opgeslagen. Datagedreven werken vraagt om openheid en toegankelijkheid.”

‘Het dataplatform van de provincie Flevoland moet uiteindelijk het landingsplatform zijn van alle data: van managementinformatiedata tot geodata. Maar ook open data van bijvoorbeeld het CBS of de Basisadministratie Gebouwen moeten via het nieuwe platform worden binnengehaald en verwerkt’

Rigina Christiaans, CIO Provincie Flevoland

Dan gaat er een lampje branden

Niet iedere gemeente in Flevoland is digitaal al even ver en niet iedere medewerker van de provincie is even digivaardig. Toch maakt dat het werk van Christiaans niet per se moeilijker. De digitale transformatie bestaat volgens de CIO voor 20% uit technologie en is voor de resterende 80% mensenwerk. “Technologie moet worden ingezet om mensen beter te laten samenwerken. En je snapt het pas als je het ziet. Door mensen mee te nemen in het proces en ze te laten zien wat je aan het doen bent, gaan ze de juiste vragen stellen. Een dataplatform alleen is abstract. Maar wanneer we mensen bijvoorbeeld onze net ontwikkelde digital twin laten zien, gaat er een lampje branden. InIn ondersteunt ons heel goed in het betrekken van medewerkers en andere betrokkenen. Samen ontwikkelen we prototypes waarmee we op een laagdrempelige manier inzichtelijk kunnen maken wat bepaalde keuzes in de ene opgave betekenen voor een andere. Ik merk dat het daardoor heel erg gaat leven onder medewerkers.”

Rigina Christiaans over de samenwerking met InIn

‘De digitale transformatie bestaat voor 20% uit technologie en is voor de resterende 80% mensenwerk. Dan heb je een partner nodig die beide facetten beheerst. En dat doen ze bij InIn.’

Geduld en kennis

Een nieuwe werkwijze invoeren en het digivaardig maken van een organisatie als de provincie Flevoland is niet altijd gemakkelijk. Het vergt geduld en mensen met de juiste competenties die kunnen uitleggen en vertellen waarom datagedreven werken nodig is. “Daar heeft InIn ook een belangrijke rol in gespeeld,” zegt Christiaans. “Volgens mij is hun credo ‘wij begrijpen data’, maar ze begrijpen ook de mensen die met die data moeten werken. Daar zijn ze zeer bedreven in.”

Up-to-date met een nieuwe datastrategie

De grootste uitdaging is misschien wel het up-to-date houden van de enorme berg data die straks beschikbaar is via het platform. Christiaans wil dat ondervangen met de door haar en InIn ontwikkelde datastrategie die binnenkort verschijnt. Daarin zit een onderdeel data-governance: hoe ga je om met de beschikbare data? Het raakt ook aan het feit dat de gehele overheid verandert van een documentgedreven organisatie naar een datagedreven organisatie. “Want dat is wat de nieuwe Wet open overheid voorschrijft. Het gaat niet meer alleen om documenten die openbaar gemaakt moeten worden, maar veel meer om de achterliggende datasets of over whatsappberichten en videotulen bijvoorbeeld. En ja, dat is een behoorlijke uitdaging, maar het mag ons niet beperken om dat zo goed en transparant mogelijk te doen.” En wat helpt is dat data-eigenaarschap bij de bron blijft. “Wij gaan geen data van het Kadaster of het CBS binnenhalen en beheren. Ze moeten te combineren zijn met onze eigen data, maar het beheer blijft bij de bron.”

‘Het gaat niet meer alleen om documenten alleen die openbaar gemaakt moeten worden, maar ook  om de achterliggende datasets, over whatsappberichten en videotulen bijvoorbeeld’

Rigina Christiaans, CIO Provincie Flevoland

Digitale twin

Onderdeel van het de digitale strategie van Flevoland is ook het ontwikkelen van een digital twin van de provincie. Toegevoegde waarde van zo’n digitaal model is dat je de omgeving driedimensionaal kunt visualiseren. “Een bossenstrategie op een platte kaart tonen is toch wat anders dan in 3D. Zowel voor bestuurders als voor bewoners kun je vervolgens gemakkelijk verschillende beleidsscenario’s visualiseren. Dat helpt bij het nemen van de juiste beslissingen.”

‘Een dataplatform alleen is abstract. Maar wanneer we mensen onze net ontwikkelde digital twin laten zien, gaat er een lampje branden’

Rigina Christiaans, CIO Provincie Flevoland

Je ziet het voor je

Een digital twin kan daarnaast veel betekenen voor participatie van bewoners. “Iemand kan direct zien wat een nieuwbouwplan betekent voor zijn eigen uitzicht of de zoninval op zijn balkon,” legt Christiaans uit. “Tegelijkertijd maakt het een overheid transparanter en toegankelijker. Ook daarin speelt het dataplatform een belangrijke rol.”